Wij kunnen niet alleen, wij móeten leren van de geschiedenis. De Baal Shem-tov, de grote leermeester van het Joodse chassidisme zei het zo, en het lijkt wel of hij daarmee psalm 78 samenvatte: Vergeten is ballingschap, gedenken is verlossing. Het bijzondere van de psalm is nu dat die blik op het verleden ingezet wordt niet om het eigen gelijk tegenover een vijand te poneren (zoals veel geschiedenisboeken van oudsher geneigd zijn), maar als een vorm van kritisch zelfonderzoek.
Lees de gehele tekst: 200119 – Bettine Siertsema
Bekijk de orde van dienst: 200119 – orde van dienst